Jaarverslag 2021
Activiteiten
Gedurende 2021 kwam de RDA Commissie acht keer online bijeen voor reguliere commissievergaderingen. Daarnaast zijn er acht vertaalsessies geweest om in een kleinere groep te werken aan de Nederlandse vertaling van de RDA Registry. Voor de update van 2021 zijn 4152 elementen vertaald. Dit betreft zowel nieuwe elementen als wijzigingen door de harmonisatie met IFLA-LRM.
De Commissie heeft het Jaarverslag 2020 en het Werkplan 2021 gepubliceerd op de website. Beide stukken zijn naar FOBID gestuurd, die ze heeft opgenomen op haar website.
Begin 2021 is gewerkt aan de organisatie van een online studiedag. Maar omdat het moeilijk was
sprekers te vinden, bleef de invulling van de dag onvoldoende. In april is daarom besloten af te zien van een studiedag en in plaats daarvan een reeks korte artikelen over de ontwikkelingen en trends in RDA te publiceren op de website. Er zijn vijf artikelen verschenen, allen met de titel ‘Catalogiseren in het Linked Data Tijdperk’. Via diverse kanalen (LinkedIn, FOBID, NEDBIB-L) zijn de artikelen onder de aandacht gebracht. Dit heeft een verdubbeling van het aantal bezoekers op de website opgeleverd: van 419 bezoekers in 2020, naar 964 in 2021.
De RDA Commissie heeft een tweede specifieke lijst Nederlandse voorkeurstermen in overeenstemming met RDA gebracht en op de website van de RDA Commissie gepubliceerd. Het gaat om de lijst ‘Nederlandstalige Vocabulaire voor Uitvoeringsmedium van Muzikale Content’.
Al eerder, in 2020, is het ‘Nederlandstalige Vocabulaire voor Werken gerelateerd aan de Bijbel’ gepubliceerd op de website.
Nationale & internationale samenwerking
In juni is via de Helpdesk een verzoek van Podiumkunst.net binnengekomen om drie metadatavoorbeelden uit te werken in RDA. De werkgroep wilde hiermee beoordelen of de RDA-ontologie geschikt is om hun bibliografische data als linked data te publiceren. De Commissie heeft een visualisatie van een voorbeeld gemaakt en dit gepresenteerd. Dit heeft ertoe geleid dat de werkgroep het RDA-model heeft geaccepteerd als basis voor de muziekdata. Er zijn er via de Helpdesk geen andere vragen binnengekomen.
Vanuit EURIG zijn geen verzoeken om informatie of ondersteuning binnengekomen. De EURIG vertegenwoordiger namens de KB heeft de Commissie verslag gedaan van de EURIG-bijeenkomst die plaatsvond op 4/5 mei 2021.
Naar aanleiding van vragen van de Koninklijke Bibliotheek over wat de Commissie doet, is er in
april 2021 een gesprek met de KB geweest om de positie en de werkzaamheden van de Commissie toe te lichten.
Samenstelling
De RDA Commissie heeft in 2021 afscheid genomen van Sandra van de Putte (Muziekweb). Haar
vervanger is Thomas Op de Coul (Muziekweb / Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid).
Daarnaast zijn de volgende nieuwe leden toegetreden:
• Monique Groeneveld – van der Poel (OBA Amsterdam)
• Hannes Lowagie (KB België)
Jaarverslag 2020
Activiteiten
Gedurende 2020 kwam de RDA Commissie zesmaal bijeen. In januari en februari waren dat nog bijeenkomsten op locatie, vanaf maart waren alle bijeenkomsten online. Naast de reguliere commissievergaderingen organiseerde de Commissie ook 10 vertaalsessies om in kleinere samenstelling aan de Nederlandse vertaling van de RDA Reference te werken.
De eerste maanden van het jaar stonden in het teken van het afronden van de Nederlandse vertaling van de huidige RDA Reference set (d.w.z. de RDA elementen en waardelijsten plus bijbehorende definities). De vertaling is in december in de RDA Registry geladen en daarmee zichtbaar voor Nederlandse gebruikers. Deze activiteiten vonden plaats in het kader van het beheer van de Nederlandse documenten voor de RDA Toolkit. Wijzigingen aan de RDA Reference zullen in de toekomst ook in de Nederlandse vertaling verwerkt worden.
De FOBID studiedag over de vertaalslag van RDA in theorie naar RDA in de praktijk, die aanvankelijk voor oktober 2019 gepland stond, werd verzet naar 9 juni 2020. Met het oog op de coronapandemie zag de Commissie zich eind maart genoodzaakt de studiedag voor onbepaalde tijd uit te stellen. In november besloot de Commissie de studiedag aan te bieden als online evenement in het eerste halfjaar van 2021. Het werk aan de studiedag vindt plaats in het kader van het uitdragen van RDA in Nederland en het borgen van de kennis van de toepassing van RDA in Nederland.
Het tweede halfjaar stond in het teken van de nieuwe RDA Toolkit (de “beta Toolkit”), die op 15 december 2020 de officiële RDA Toolkit is geworden. Twee onderwerpen kregen speciale aandacht van de Commissie: cultuurafhankelijke vocabulaires en applicatieprofielen.
Cultuurafhankelijke vocabulaires (community vocabularies) zijn in de nieuwe RDA Toolkit uit de hoofdtekst verwijderd. In de toolkit komt een specifieke sectie voor dergelijke vocabulaires. In Nederland en Vlaanderen zijn twee lijsten in gebruik die voor opname in deze sectie in aanmerking komen: een lijst met bijbelboeken en een lijst met muziektermen. De Commissie heeft in overleg met gebruikers deze lijsten aan de RDA richtlijnen getoetst en maakt ze klaar voor publicatie. De lijsten zullen gepubliceerd worden op de website van de Commissie en – zodra dat mogelijk is – in de RDA Toolkit.
Applicatieprofielen hebben in de nieuwe RDA Toolkit een andere inhoud en functie gekregen. Het huidige Nederlandse RDA-profiel zal daardoor komen te vervallen op het moment dat alle gebruikers ervan zijn overgestapt op de nieuwe RDA. Diverse (internationale) gremia werken aan applicatieprofielen voor de nieuwe RDA. De Commissie ziet op dit moment geen noodzaak voor de ontwikkeling van een specifiek Nederlands profiel.
Nationale & internationale samenwerking
Er kwam in 2020 via de RDA Helpdesk een vraag naar use cases voor het beschrijven van websites met RDA, die de Commissie tot tevredenheid van de vraagsteller beantwoord heeft.
Vanuit EURIG zijn in 2020 geen verzoeken om informatie of ondersteuning binnengekomen. De Commissie is door de EURIG-vertegenwoordiger namens de KB op de hoogte gehouden van zaken die binnen EURIG spelen. De vertegenwoordiger van het andere Nederlandse EURIG-lid (OCLC) is met pensioen gegaan. Het is nog niet duidelijk of en op welke manier OCLC betrokken blijft bij EURIG.
Vanuit het Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE) ontving de Commissie het verzoek bij te dragen aan een domeinspecifiek linked-data-profiel voor bibliotheken op basis van RDA. De Commissie heeft toegezegd feedback te leveren op het linked-data-profiel dat het NDE laat opstellen.
Samenstelling
De RDA Commissie is gedurende het jaar bijna niet gewijzigd. In 2020 nam de Commissie afscheid van:
- Mieke Lietaer (Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen)
De Commissie heeft geen nieuwe leden kunnen verwelkomen.
Jaarverslag 2019
Activiteiten
Gedurende 2019 kwam de RDA Commissie zevenmaal bijeen.
Het eerste halfjaar stond in het teken van de FOBID studiedag die voor oktober gepland stond. Het oorspronkelijke thema was de implementatie van RDA in bibliotheeksoftware, niet alleen met het oog op eindgebruikers, maar ook titelbeschrijvers. Het bleek echter niet mogelijk voldoende (in Nederland gangbare) softwareleveranciers te interesseren voor dit onderwerp, zodat de Commissie zich genoodzaakt zag de focus te verleggen naar de algemenere vertaalslag van RDA in theorie naar RDA in de praktijk.
Halverwege het jaar bleek er – tegen de verwachtingen in – onvoldoende geld en praktische ondersteuning voor de studiedag beschikbaar te zijn. De Commissie heeft de studiedag toen voor onbepaalde tijd uitgesteld. Ook is de Commissie in gesprek gegaan met haar opdrachtgever FOBID, waarbij wederzijdse verwachtingen zijn uitgesproken en eerder gemaakte afspraken over doelstelling en taken van de Commissie zijn (her)bevestigd.
In 2019 is niet gewerkt aan het beheer van het Nederlandse RDA-profiel. Vanwege het RDA Toolkit Restructure and Redesign (3R) Project had de RDA Steering Committee (RSC) gedurende het hele jaar de tekst van RDA “bevroren” waardoor de Commissie geen nieuwe versie van het Nederlandse RDA-profiel hoefde uit te brengen.
In het kader van het beheer van de Nederlandse documenten voor de RDA Toolkit, is de Commissie in 2019 verder gegaan met het naar het Nederlands vertalen van de zogenoemde “RDA Reference” (d.w.z. de RDA elementen en waardelijsten plus bijbehorende definities). De vertaalde onderdelen zullen gepubliceerd worden in de RDA Registry.
In het kader van het uitdragen van RDA in Nederland en het borgen van de kennis van de toepassing van RDA in Nederland heeft de Commissie in 2019 niet alleen gewerkt aan de organisatie van de studiedag, maar ook een eigen website opgezet (https://rdacommissie.home.blog/) die in het najaar live is gegaan.
Nationale & internationale samenwerking
Er kwamen in 2019 geen verzoeken voor ondersteuning binnen van de RDA Helpdesk. Ook vanuit EURIG zijn in 2019 geen verzoeken om informatie of ondersteuning binnengekomen. Wel heeft de Commissie regelmatig contact gehad met de EURIG vertegenwoordiger namens de KB.
Samenstelling
De RDA Commissie heeft gedurende het jaar enkele wijzigingen ondergaan. In 2019 verwelkomde de Commissie de volgende nieuwe leden:
- Mieke Lietaer (Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen)
- Hannelore Baudewyn (Cultuurconnect, Brussel)
De commissie nam afscheid van:
- Elsa de Almeida Valente (Erasmus Universiteit, Rotterdam)
- Lisbeth Vandoorne (Cultuurconnect, Brussel)
Jaarverslag 2018
Activiteiten
Gedurende 2018 kwam de RDA Commissie zesmaal bijeen, ongeveer eens per twee maanden.
Het eerste kwartaal van 2018 stond in het teken van de enquête die de RDA Commissie had uitgezet onder de Nederlandse en Vlaamse achterban om een beter beeld te krijgen van de bekendheid en het gebruik van RDA in Nederland en Vlaanderen. Een samenvatting van de resultaten van deze enquête is gepubliceerd via LinkedIn.
In 2018 is niet gewerkt aan het beheer van het Nederlandse RDA-profiel. Vanwege het RDA Toolkit Restructure and Redesign (3R) Project had de RDA Steering Committee (RSC) gedurende het hele jaar de tekst van RDA “bevroren” waardoor de Commissie geen nieuwe versie van het Nederlandse RDA-profiel hoefde uit te brengen. Begin 2018 publiceerde de Commissie wel een overzicht van de belangrijkste wijzigingen in het Nederlandse RDA-profiel in de periode 2014-2017 onder de titel “Verdergaande harmonisatie in het catalogiseren wereldwijd“.
Omdat het resultaat van het 3R Project pas halverwege het jaar verwacht werd, besloot de Commissie de tweejaarlijkse studiedag die de Commissie namens FOBID organiseert – en die eigenlijk in het najaar van 2018 had moeten plaatsvinden – naar 2019 te verschuiven. In het najaar van 2018 zijn de voorbereidingen voor deze studiedag gestart.
In het kader van het beheer van de Nederlandse documenten voor de RDA Toolkit, is de Commissie in 2018 verder gegaan met het naar het Nederlands vertalen van de zogenoemde “RDA Reference” (d.w.z. de RDA elementen en waardelijsten plus bijbehorende definities). De vertaalde onderdelen zijn gepubliceerd in de RDA Registry. Dit blijft een vast onderdeel van de taken van de Commissie.
In het kader van het uitdragen van RDA in Nederland en het borgen van de kennis van de toepassing van RDA in Nederland heeft de Commissie diverse mogelijkheden onderzocht om een eigen website op te zetten en daarmee gemakkelijker (dan via de websites van de KB en FOBID, die de Commissie niet zelf kan wijzigen) informatie over RDA in Nederland te kunnen verspreiden. Eind 2018 is een (nog niet algemeen toegankelijke) site opgezet via WordPress.
Nationale & internationale samenwerking
Er kwamen in 2018 geen verzoeken voor ondersteuning binnen van de RDA Helpdesk. Ook vanuit EURIG zijn in 2018 geen verzoeken om informatie of ondersteuning binnengekomen. Wel heeft de Commissie regelmatig contact gehad met de EURIG vertegenwoordiger namens de KB.
Samenstelling
De RDA Commissie heeft gedurende het jaar diverse wijzigingen ondergaan. De belangrijkste daarvan was de toetreding van een aantal Vlaamse collega’s.
In 2018 verwelkomde de Commissie de volgende nieuwe leden:
- Elsa de Almeida Valente (Erasmus Universiteit, Rotterdam)
- Sita Bhagwandin (Koninklijke Bibliotheek, Den Haag)
- Rosa Matthys (Cultuurconnect, Brussel)
- Lisbeth Vandoorne (Cultuurconnect, Brussel)
De commissie nam afscheid van:
- Yvonne van den Broek (Universiteitsbibliotheek, Maastricht)
- Marja Smolenaars (Koninklijke Bibliotheek, Den Haag)
- Rosa Matthys (Cultuurconnect, Brussel)
Eind 2018 nam Lian Wintermans (Heron Information Management, Weert) het voorzitterschap over van Marja Smolenaars (Koninklijke Bibliotheek, Den Haag).
Jaarverslag 2015
Na de kickoff op 3 november 2014 hebben in 2015 twee vergaderingen plaatsgevonden. De eerste was in juli, de tweede in november. De onderwerpen die langs kwamen waren:
- De rol van de commissie: hebben we dezelfde visie en willen we ons committeren aan de uitvoering hiervan? We hebben niet allemaal hetzelfde kennisniveau en dat geeft aarzelingen bij het oppakken van acties. Inmiddels zitten we meer op één lijn hierin;
- Wijzigingen in het RDA profiel: hier zijn concrete acties uitgevoerd. De RDA toolkit is bijgewerkt tot en met 2015 en de helpdesk is bijgepraat hierover. Een artikel over de wijzigingen zal nog dit jaar verschijnen in zowel IP als het Bibliotheekblad. Dit wordt een jaarlijks terugkerende activiteit;
- Communicatie: hoe zorgen we ervoor dat we onze achterban informeren? Hoe komen we erachter welke bibliotheken over zijn op RDA en welke bibliotheken nog niet? Kunnen we daar een rol bij spelen;
- Internationale ontwikkelingen: hoe haken we aan bij de internationale ontwikkelingen. We geven input op vragen die onze kant op komen, maar zouden ook een meer proactieve rol willen spelen.
RDA-commissie 