Programma
9.30 – 10.00 Inloop
10.00 – 10.15 Opening door Karin Lodder
10.15 – 10.45 Presentatie Marijke Abrahamse: Forum Standaardisatie. Het belang van
open standaarden
10.45 – 11.00 Presentatie Lian Wintermans: Nederland (RDA) binnen internationale
context
11.00 – 11.30 Koffiepauze
11.30 – 12.00 Presentatie Arjan Dekker en Karin Lodder: ISNI, rol in metadataketen
12.00 – 12.30 Presentatie Gordon Dunsire: RDA en linked data
12.30 – 13.30 Lunchpauze
13.30 – 14.00 Presentatie Gordon Dunsire: Inleiding RIMMF voor Mult-a-thon
14.00 – 14.20 Presentatie Multatulihuis: Geschiedenis van de uitgaves van Multatuli
14.20 – 16.20 Break-out sessies: Mult-a-thon
16.20 – 16.50 Nabespreking: resultaten Mult-a-thon
16.50 – Borrel
Verslag
De traditie van de Commissie Ontsluiting om elke 2 jaar een studiedag te organiseren werd op 29 september 2016 opgepakt door haar opvolger, de FOBID Commissie RDA. Het thema was dit jaar “Standaardisering: keurslijf of kans?” en dit thema werd ingeleid door Marijke Abrahamse van het Forum Standaardisatie. Marijke wees op het belang van standaardisatie in het algemeen, en van internetstandaarden in het bijzonder en beargumenteerde het belang van open (gratis) standaarden voor de publieke sector (met name de overheid). Naar aanleiding van een vraag uit de zaal benadrukte zij dat het gebruiken van een gratis beschikbare standaard niet betekent dat de daarmee verspreide content ook per definitie gratis hoeft te zijn. Ze gaf ook in de toelichting aan dat hybride situaties zich in de praktijk vaak voordoen, zoals bij RDA, waar de regelgeving tegen een nominale bijdrage beschikbaar is (RDA Toolkit), maar waar structurele elementen voor ontwikkelaars vrij beschikbaar zijn (RDA Registry).
Dagvoorzitter Dorien Haagsma gaf het woord vervolgens aan Marja Smolenaars, één van de vertegenwoordigers namens Nederland in de European RDA Interest Group (EURIG). Zij vertelde hoe RDA een echt internationale standaard probeert te worden, door directe inspraak van vertegenwoordigers van zes regio’s, waar Europa er één van is. Op dit moment is Renate Behrens van de Deutsche Nationalbibliothek de vertegenwoordiger voor Europa. Marja riep Nederland op, namens de zieke Lian Wintermans die zij verving, om de ervaringen met RDA vooral met elkaar en met de RDA-commissie te delen, omdat die ervaringen waardevol kunnen zijn om afwijkende Nederlandse praktijk in te brengen bij EURIG en de RDA Steering Committee (RSC).
In een duopresentatie gingen Karin Lodder en Arjan Dekker in op de internationale auteursidentificatie ISNI. Beide zijn werkzaam voor de Koninklijke Bibliotheek, die voor Nederland de officiële registrator is van nieuwe ISNI-nummers. Karin gaf achtergronden over de keuze voor ISNI ten opzichte van ORCID, waarbij de bredere toepassing van ISNI en het internationale karakter doorslaggevend waren. Arjan liet zien welk werk er kwam kijken bij het integreren van de ISNI-registratie met de bestaande Nederlandse Thesaurus van Auteursnamen. Het werk is nog maar recentelijk begonnen, maar het is zeker de moeite waard, omdat het ontbreken van een auteursidentificatie wordt erkend als het belangrijkste knelpunt in de keten van auteur/uitgever-boekhandel/bibliotheek.
De internationale spreker was Gordon Dunsire, voorzitter van de internationale RDA Steering Committee (RSC). Hij gaf een toelichting op het nieuwe IFLA-LRM, het geharmoniseerde model dat FRBR, FRAD en FRSAD verenigt. Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan de toelichting bij het model, en daarna zal het officieel bekrachtigd worden door RSC en IFLA. Hij liet de belangrijkste wijzigingen zien, hoe dit leidt tot een verbeterde granulariteit bij linked data, en wees de aanwezigen op het werk van de Nederlandse RDA-commissie om de RDA-registry te gaan vertalen. Dit is niet alleen handig om definities te krijgen van alle RDA-termen in de eigen taal, maar onontbeerlijk voor ontwikkelaars van meertalige catalogiseersoftware.
Na de lunch ging een kleiner gezelschap door met de eerste Nederlandse Jane-a-thon; een bijeenkomst waarin deelnemers kunnen oefenen met RDA-entiteiten en elementen, zonder de beperkingen van een beschrijvingsformaat zoals MARC21. Hiervoor is een trainingstool ontwikkeld met de naam RIMMF: RDA in Many Metadata Formats (invoeren in pure RDA, uitvoeren in MARC21, Bibframe of RDF). Omdat de programmeur van het programma op Hawaï zat werd Gordon Dunsire bereid gevonden een toelichting op het programma te geven. In het verlengde van zijn vorige presentatie liet hij zien hoe RIMMF ook gebruik kon maken van het gedeelte van de RDA Registry dat reeds in het Nederlands vertaald werd.
Het onderwerp van de Nederlandse Jane-a-thon was het werk en de persoon van Multatuli. Klaartje Groot van het Multatulihuis gaf een toelichting op de vele Expressies en afgeleide Werken van met name de Max Havelaar, om mensen warm te maken voor welke relaties er tussen Werken gelegd konden worden. Er waren wel wat technische hindernissen te overwinnen (met een geleende laptop zonder muis over een splinternieuw wifinetwerk een onbekend programma gebruiken), maar er was duidelijk ook veel overleg en het geheel voelde als een ontdekkingstocht. Tijdens de evaluatie werd aangegeven dat de toepasbaarheid niet direct was, maar dat een Jane-a-thon voor de persoonlijke ontwikkeling wel degelijk voor herhaling vatbaar was. Peter Schouten van Ingressus en Gordon Dunsire gaan de komende tijd aan de slag om de opbrengst te analyseren, te ontdubbelen en beschikbaar te stellen op de website r-balls.info, zodat op het werk van de eerste studiedag voortgebouwd kan worden door wie dat maar wil.
De r-ball is beschikbaar via http://rballs.info/topics/p/multa/multathon/
RDA-commissie 